Sztuczna murawa stosowana jest od wielu dekad i służy uprawianiu różnych dyscyplin sportowych, bez względu na to jaka jest intensywność użytkowania nawierzchni. Pierwsze tego rodzaju sztuczne płyty pojawiły się już w latach 60. XX w. Jednak polemika odnosząca się do zasadności wykorzystywania sztucznej murawy, szczególnie w kontekście piłki nożnej, trwa przez dziesięciolecia. Nowe technologie w postaci systemów trzeciej generacji (3G) w zasadzie rozwiały większość wątpliwości co do sztucznej murawy, która stała się realną alternatywą dla naturalnej trawy.
FIFA, która nieustannie dąży do rozwoju i promowania piłki nożnej w coraz dalszych zakątkach Ziemi, doceniła potencjał sztucznej nawierzchni. Jej odporność na trudne warunki atmosferyczne, czy też intensywniejsze użytkowanie z zachowaniem bardzo wysokich parametrów pozwalających grać w futbol na najwyższym poziomie to niewątpliwy atut takiej murawy. Należy jednak mieć na uwadze to, że tylko te sztuczne nawierzchnie do gry, które zostały odpowiednio przetestowane w laboratorium oraz na boisku mogą być z pełną odpowiedzialnością nazywane murawą piłkarską. Co więcej, badania realizowane są z zastosowaniem bardzo rygorystycznych kryteriów obowiązujących w Programie Jakości FIFA. Nawierzchnia musi więc spełniać wymogi związane z wydajnością gry, zapewnieniem jakości, trwałości i bezpieczeństwa użytkowania płyty boiska.
Cały proces certyfikacji FIFA odnosi się jednak nie tylko do samej murawy, podkładu czy granulatu, ale do całego obiektu i składać się musi z kilku etapów. Warto zwrócić uwagę też, że nie każde boisko może podlegać takiej certyfikacji, a certyfikat nie jest przyznawany bezterminowo, tylko na określony czas (12 miesięcy dla FIFA Quality PRO i 36 miesięcy dla FIFA Quality).
Identyfikacja boisk do gry w piłkę nożną obejmuje dwa rodzaje obiektów i tym samym dwa rodzaje
certyfikatów:
• FIFA Quality – taki certyfikat otrzymują boiska spełniające standardy dla obiektów, na których
rozgrywają mecze kluby amatorskie,
• FIFA Quality PRO – certyfikat przyznawany boiskom gwarantującym grę na najwyższym,
profesjonalnym poziomie piłkarskim.
Przede wszystkim certyfikacji FIFA podlegają boiska pełnowymiarowe, które wyposażone są w sztuczną nawierzchnię. Powołując się na FIFA Quality Programme for Football Turf należy też zauważyć, że boiska, które mogą podlegać certyfikacji muszą mieć minimum 45 m szerokości i minimum 90 m długości. Jednak są to wartości właściwe dla certyfikatu FIFA Quality, natomiast FIFA Quality PRO zakłada wymiary minimalne 64 m szerokości i 100 m długości.
Na co jeszcze zwraca się uwagę? Istotną kwestią są tzw. przedbiegi. Jest to powierzchnia pomiędzy krawędzią płyty boiska a jego linią końcową. Nie może więc zabraknąć na płycie linii do gry, a także musi być zorganizowana odpowiednia konserwacja i pielęgnacja płyty, by ta zachowała swoje parametry sportowe.
W jaki sposób osiąga się gwarancję jakości?
Nawierzchnia płyty zawsze stanowi najistotniejszy punkt w całej procedurze testowej. Jeśli nawierzchnia spełnia wymagania jakie opisane są w dokumencie opracowanym przez FIFA, czyli Handbook of Requirements, to otrzymuje ona status murawy piłkarskiej. Cały proces składa się z dwóch rygorystycznie realizowanych etapów, obejmujących testowanie produktu w laboratorium oraz w miejscu jej instalacji.
W rezultacie nawierzchnia ma być odpowiednio wydajna, bezpieczna, trwała i gwarantująca jakość gry.
Na czym koncentrują się wspomniane fazy testowania:
• interakcja pomiędzy graczem a nawierzchnią,
• interakcja pomiędzy piłką a nawierzchnią,
• skład produktu,
• odporność na czynniki atmosferyczne,
• wytrzymałość łączeń,
• żywotność.
Warto też wspomnieć o dodatkowych kontrolach jakości, które przeprowadza FIFA. Są one realizowane na losowo wybranych obiektach. A celem takich zabiegów jest wspieranie zarządcy obiektu poprzez udzielanie wskazówek usprawniających prawidłowe użytkowanie i konserwację płyty. Jeśli okaże się, że wymaga ona naprawy zostanie on o tym poinformowany. Bardzo istotne z punktu widzenia zarządcy jest to, że może on wykorzystywać płytę w różnych celach (nie tylko piłkarskich). Wielofunkcyjność pozwala uzyskiwać korzyści finansowe i prowadzi do wydajniejszego zagospodarowania płytą. Musi być jednak spełniony podstawowy warunek w postaci właściwej konserwacji.
Na całą certyfikację składają się cztery etapy. W pierwszym z nich testowi poddawana jest nawierzchnia.
Test przeprowadzić musi niezależne laboratorium, które otrzymało akredytację FIFA. W kolejnym kroku przeprowadza się instalację nawierzchni, co jest poddawane odpowiedniej kontroli i weryfikowane pod kątem zgodności z zaleceniami producenta. Trzeci etap to test boiska. Specjalny zespół certyfikujący sprawdza zastosowane materiały, a także wspomniane już interakcje nawierzchni z piłką. Potem powstaje odpowiedni raport z boiska. Jeśli testy przebiegły pozytywnie, boisko otrzymuje certyfikat po uiszczeniu przez właściciela stosownej opłaty. Wówczas obiekt dołącza do listy boisk certyfikowanych, która jest publikowana na stronie FIFA.
W Polsce na dzień 26.10.2022 funkcjonują 24 obiekty z aktualnym certyfikatem FIFA. Z czego jakość FIFA Quality otrzymało 13 boisk, a 11 może pochwalić się certyfikatem FIFA Quality PRO. Warto zwrócić uwagę na to, że aż na ośmiu obiektach nawierzchnię zainstalowała Panorama Obiekty Sportowe. Trzy z tych boisk szczególnie wyróżniają się na tle innych:
• Boisko w Żukowie – jedyne w Polsce boisko, które zdobyło certyfikat po pięciu latach użytkowania.
Po pięciu latach intensywnego użytkowania zainstalowana nawierzchnia na boisku w Żukowie przeszła rygorystyczne testy laboratoryjne, które przeszła pozytywnie otrzymując recertyfikat FIFA Quality PRO,
• Wisła Płock boisko treningowe – jedyne w Polsce boisko z trzema certyfikatami FIFA wg najnowszych wymogów z 2015 roku, co jest dowodem jakości instalacji, jej wytrzymałości, odporności na warunki atmosferyczne czy wydajności i bezpieczeństwa,
• Boisko w COS-OPO w Giżycku – boisko zadaszone halą pneumatyczną, które może poszczycić
się certyfikatem FIFA Quality PRO oraz certyfikatem World Rugby
Boiska budowane przez Panoramę Obiekty Sportowe są więc obiektami, które zapewniają wysoką jakość gry, ale także są gwarancją trwałości, bezpieczeństwa czy wydajności. A to jest niezwykle istotne w kontekście intensywnych rozgrywek piłkarskich, także umożliwiające przeprowadzenie innego rodzaju imprez bez obaw o stan nawierzchni.
